AI in fashion: creativiteit met een juridisch randje
- Ester Wolken
- Nov 5
- 2 min read
Textilia.nl september 2025
Foto: Ankita Khante, Unsplash
De modewereld verandert razendsnel. Waar vroeger ontwerpschetsen met de hand werden gemaakt, zien we nu steeds vaker dat kunstmatige intelligentie (AI) wordt ingezet om nieuwe kledingontwerpen te creëren. Even een goede prompt invoeren en voilà, je krijgt direct een reeks ‘unieke’ ontwerpen. Maar hoe zit het eigenlijk met het auteursrecht als je AI gebruikt? Kun je zomaar elk AI-ontwerp in productie nemen, of loop je het risico op juridische problemen?
Hoe werkt AI in modeontwerp?
AI-systemen kunnen in korte tijd duizenden bestaande ontwerpen analyseren en op basis daarvan nieuwe creaties genereren. Dat klinkt ideaal, maar deze slimme technologie leert van bestaande beelden en ontwerpen die vaak auteursrechtelijk zijn beschermd.
Het auteursrecht beschermt originele, creatieve werken die voldoende objectief zijn vast te stellen– dus ook kledingontwerpen. Het gebruik van AI roept drie belangrijke vragen op:
Mag AI getraind worden op bestaande ontwerpen? Vaak worden AI-modellen gevoed met enorme hoeveelheden bestaande modeontwerpen die auteursrechtelijk zijn beschermd. In Europa mag dat soms, bijvoorbeeld voor wetenschappelijk onderzoek, maar meestal moet je toestemming hebben van de auteursrechthebbende. In de praktijk vragen aanbieders van AI Modellen meestal geen toestemming voor het gebruik van bestaande ontwerpen voor het trainen van AI modellen. Hierdoor bestaat het risico van inbreuk op auteursrechten.
Maakt AI-output inbreuk op de auteursrechten van bestaande ontwerpen? AI kan ontwerpen maken die sterk lijken op bestaande creaties, soms zelfs zonder dat je het doorhebt. Als een AI-ontwerp te veel lijkt op bestaand auteursrechtelijk beschermd werk, kan dat gezien worden als een inbreuk op het auteursrecht. Dit geldt zeker voor iconische prints, vormen of details in kledingontwerpen die direct herkenbaar zijn.
Is een AI-ontwerp zelf beschermd? Alleen ontwerpen met voldoende menselijke creatieve inbreng komen in aanmerking voor auteursrechtelijke bescherming. Een ontwerp dat volledig door AI is gegenereerd, waarin geen duidelijke menselijke creatieve keuzes zijn aan te wijzen die de persoonlijkheid van de maker weerspiegelen, is meestal niet beschermd. Werk je als ontwerper intensief samen met AI en stuur je het proces actief aan, dan kan het resultaat wel auteursrechtelijk beschermd zijn. Om dit te kunnen bewijzen is bewijs van het creatieve ontwerpproces van groot belang.
Praktische tips voor het gebruik van AI
bij het ontwerpen van kleding
Het gebruik van AI biedt veel kansen, maar brengt ook risico’s met zich mee. Je wilt natuurlijk niet dat jouw nieuwe collectie plots uit de schappen moet omdat een ander claimt dat er sprake is van een inbreuk op auteursrechten. De juridische regels rondom AI en het auteursrecht van derden zijn nog volop in ontwikkeling, zowel in Europa als de VS. De volgende tips kunnen helpen bij een verantwoorde inzet van AI in het ontwerpproces van designers:
Tot slot
AI is een fantastische creatieve tool die ook in de modewereld volop wordt ingezet. Maar net als bij elke innovatie geldt: gebruik het slim én zorgvuldig. De toekomst van fashion is digitaal én creatief, maar vergeet het juridische randje niet!
Textilia.nl september 2025
